Recent had ik weer een van die lessen waar leraren altijd over klagen. Ik lieg (digitaal) binnen en kwam er snel achter dat mijn eerstejaars studenten het boek Cal door Berhnard MacLaverty niet hadden gelezen. Hoe kwam ik erachter? Ik gaf hen een kleine online quiz met de vraag: “ik heb het boek gelezen (van start tot einde)” 11 zeiden nee. Vervolgens voer ik een les uit met de andere 12. De helft van die studenten doen gewoon niet mee, of ze maken totaal verkeerde opvattingen van het boek. Dit is iets dat ik meerdere keren per jaar mee maak. Mijn studenten, hele goede studenten, werken super hard om goede talenleraren te worden, maar één ding is duidelijk: ze lezen hun boeken niet.
Later die avond schreef ik een mail aan de studenten hierover. Ik schreef:
“There is a certain work ethic and attitude that we at Rotterdam UAS English Department expect from our students. We expect future language teachers, who will teach novels and reading to pupils of their own, to be able to read novels; we also expect future educators to have their reading done before class.”
Ik probeerde een waarde te hechten aan hun gebrek. Ik wilde geen mug van een olifant maken, omdat je vaak als negatief wordt bestempeld als je tekeergaat wanneer maar een kwart van de studenten hun werk maken. Dat kan ik me ook voorstellen. Ik was ook ooit 20; ik snap ook dat je soms andere dingen aan je hoofd hebt, dat je andere vakken volgt. Maar ik merk dat het met het jaar moeilijker wordt mijn eigen studenten te motiveren.
Volgens mij gaat het hier om leesdiscipline. De studenten zijn simpelweg nooit gewend geraakt aan het lezen van lange teksten. En waarom zouden zij zich daaraan wennen? Wij houden al rekening met het feit dat bepaalde boeken (zoals White Teeth van 480 blz.) heel goed en relevant zouden zijn voor de studenten, maar nooit gelezen zouden worden. Een boek van 480 bladzijden vergt discipline. Je moet het boek binnen een paar dagen of een week kunnen lezen om het echt te consumeren, om het echt te begrijpen en alle feiten en gebeurtenissen helder in je hoofd te hebben. Maar dan zou je 50 à 80 bladzijden per dag moeten lezen – en dat kost tijd.
En dan concurreert dat boek met alle andere aspecten van onze levens. Het boek concurreert met Netflix, met Whatsapp, Instagram, vrienden, familie. En laten we eerlijk zijn; dit boek is hen opgelegd – je doet het niet voor je eigen plezier – nee, je leest Cal omdat je iets over Noordierland moet leren – en wie in godsnaam wil wat over Noordierland leren om 19.00 uur ’s avonds?
Tegenwoordig wordt er vaak in het HBO gevraagd of het écht belangrijk is dat de studenten moeten kunnen lezen. Is het iets waar zij echt baat bij hebben? Of willen wij het van hen omdat het ook van ons gevraagd werd? Er zijn talloze studies die bewijzen dat lezen goed voor je is. Voor mij is het vrij simpel – lezen verrijkt je leven.
Lezen is leuk.
Vorige week sprak ik met mijn zus in Amerika en haar dochter van acht leest nu al Harry Potter. Mijn nichtje kan nu een van die boeken in een week lezen. Mijn zus begon al vrij jong met aanbieden van “leuke boeken.” Haar drie kinderen mogen lezen wat ze willen zolang ze lezen. Er is een cultuur van lezen in het huis. Kinderaudioboeken worden in de auto afgespeeld. Ze gaan regelmatig naar de bibliotheek om boeken uit te lenen. En na het lezen van een boek, wordt de inhoud en leeservaring besproken. Dat betekent dat alle drie van haar kinderen van boeken houden, en je kunt hen op alle tijden vragen wat zij nu lezen en wat ze ervan vinden.
Het creëren van zo’n leescultuur is makkelijk als het om acht- tot elfjarigen gaat. Zij hebben geen mobiel, of geen computer/tablet op hun kamer. Mijn zus kan hen makkelijk vertellen dat zij de televisie uit moeten zetten. En ze luisteren. Maar wat kunnen wij doen om zo’n cultuur bij volwassenen te creëren?
Ik en mijn collega’s hebben geprobeerd een scala aan verschillende teksten aan te beiden om onze twintigers aan het lezen te krijgen. We lezen nu graphic novels zoals Art Spiegelmans Maus die de studenten normaal als plezierig ervaren. We proberen ook dichter bij hun wereld te komen met literatuur. Dit jaar lezen wij boeken van meer vrouwelijke schrijvers en ook schrijvers van kleur. We behandelen deze teksten op een thematisch manier; dat wil zeggen, het boek wordt besproken in een grotere context van wat zij ook meemaken. E
Een voorbeeld hiervan is te zien in hoe wij het boek The Hate U Give behandelen. Dit boek gaat over Starr Carter, wiens beste vriend Khalil door de politie wordt doodgeschoten. Het boek geeft ons een geweldige manier om politiegeweld, black lives matter, en het leven van zwarte mensen in een witte samenleving te bespreken. Én als de studenten het boek lezen dan werkt het effectief.
Maar het werkt niet altijd. Dus ik ben op zoek naar andere technieken om jonge mensen te betrekken bij het lezen van boeken.
Wij vragen onze studenten bij het afstuderen om met een probleem te komen. Wij begeleiden hen naar de antwoorden. In dit geval gaat het om de grote vraag: “hoe krijg ik mijn studenten aan het lezen?” Dus in het komend jaar wordt dat mijn professioneel zoektocht. Een manier om mijn studenten ook aan het lezen te krijgen. Ik wil hen overtuigen dat het hun tijd waard is.